Wednesday, September 23, 2020

अष्टागरातील आलेवाडी गाव

 

श्री गणेशाय नमः

नमस्कार, मी अजित विनोद पंडीत तुम्ही मला सगळे ओळखताच मी आलेवाडी येथील कै. विनोद वसंत पंडीत ह्यांचा द्वितीय पुत्र असून मी खाजगी नोकरीत  Assistant Manager Indirect Taxation  या पदावर कार्यरत आहे, आम्ही आलेवाडी येथे राहतो.

आपल्या ब्लॉगला खूप कमी दिवसात भरपूर प्रसिद्धी मिळत आहे आणि तुम्ही सगळे माझ्या पोस्टची आतुरतेने वाट पाहत असता हे तुमच्या कमेंट मधून लक्षात येत आहे मात्र एक विनंती आहे की आपण कमेंट करताना आपले नाव नमूद करा जेणे करून कोणी कमेंट केली आहे ते कळेल. पोस्ट लिहिण्यासाठी आपल्या अष्टागरातील बरीच मंडळी मला मदत करीत असतात त्यामुळेच मी जास्तीत जास्त माहिती लिहू शकतो. काही वेळेस जर अनावधानाने एखादी माहिती राहून गेली किंवा माझ्यापर्यंत माहिती पोहोचू शकली नाही तर आपण मला माझ्या ९६३७८४७९३७ ह्या संपर्क क्रमांकावर व्हाट्सअप किंवा फोन कॉलच्या माध्यमातून माहीती देऊ शकता.

जसे आपण अष्टागारातील गावांबद्दल जाणून घेतोय तसेच आपण येथील काही शब्द, शब्द-प्रचार तसेच काही म्हणी त्यांच्या अर्थासहित जाणून घेणार आहोत. त्यासाठी माझा अभ्यास सुरु असून लेखन सुरु आहे. तुमच्याकडेही काही शब्द असतील तर शब्द व त्याचा अर्थ मला नक्की व्हाट्सअप करा.

नांदगाव नंतर आपण आज आलेवाडी गावाबद्दल जाणून घेणार आहोत.

आलेवाडी :- नांदगाव ह्या गावाला लागूनच आलेवाडी हे निसर्गरम्य गाव असून समुद्रकिनाऱ्याने या गावाची शोभा वाढते. गावाच्या सुरुवातीला काही अंतरावर येथील ब्राह्मण समाजाची वस्ती आहे. येथील ब्रह्मवृंदाची घरे म्हणजे पुढे अंगण आणि मागे परसबाग, परसात विविध फळांची झाडे असून प्रत्येकाच्या परसात एक विहीर आहे येथील तुळशीवृंदावने घराच्या मागील बाजूस आढळतात. श्री चिंचोबा हे ग्रामदैवत आलेवाडी या गावास लाभले आहे. येथे आपल्या अष्टागरातील ब्राह्मणांची अंदाजे ४५ लोकसंख्या आहे. नोकरी व्यवसायानिमित्त काही कुटुंब परगावी असतात अंदाजे लोकसंख्या १०५ असावी. गावात पंडीत , फाटक आणि नाईक मंडळी राहतात तसेच एक कुटुंब जोशींचे आहे.

पंडीतांचे भार्गव हे गोत्र असून श्री चंडिका माता दाभोळ ही त्यांची कुलस्वामिनी आहे.

फाटक यांचे गोत्र कौशिक असून अवघ्या महाराष्ट्राची कुलस्वामिनी कोल्हापूर ची महालक्ष्मी यांची कुलस्वामीनी आहे. नाईक कुटुंबाचे गोत्र उपमन्यु असून कुलस्वामिनी महालक्ष्मी आहे.

दुसऱ्या नाईक कुटुंबाची कुलस्वामिनी श्री वेडुबाई माता उस्मानाबाद गोत्र भारद्वाज आहे.

आणखी एका नाईक कुटुंबाची कुलस्वामिनी श्री महाजाई असून गोत्र परशुराम आहे.

एक कुटुंब पाठक असून कामानिमित्त भाईंदर येथे वास्तव्यास आहे त्यांचे गोत्र सांख्यायन असून श्री महालक्ष्मी त्यांची कुलस्वामिनी आहे.

येथील जोशी कुटुंबाची कुलस्वामिनी श्री महालक्ष्मी आहे.

गावाच्या सुरुवातीला वेडुबाईचे छोटेखानी मंदिर असून गावात दुसरे मंदिर श्री दत्ताचे आहे कै. सदानंद फाटक ह्यांनी ते उभारले आहे.

येथील पंडीत कुटुंबाचा गणपती मूर्ती घडवण्याचा व्यवसाय असून तीन पिढ्या ही कला जोपासत आहेत. त्यांच्या चित्रशाळेचे नाव "श्री वसंत चित्रशाळा" असे आहे. येथील मूर्तिकार:- पहिली पीढी कै. वसंत बळवंत पंडीत  दुसरी पिढी  कै. विनोद वसंत पंडीत , श्री विजय वसंत पंडीत आणि तिसरी पिढी श्री सुजित विनोद पंडीत.  गणपती, गौरी, श्री कृष्ण, नवदुर्गा, विश्वकर्मा अशा देवतांच्या मूर्ती येथे साकारल्या जातात, पंचक्रोशीत शाडू मातीच्या मूर्ती मिळण्याचे हे एकमेव ठिकाण आहे.   

श्री वसंत चित्रशाळेतील गणेश मूर्ती
श्री वसंत चित्रशाळेतील गणेश मूर्ती 

Shree vasant chitra shalaa  alewadi
श्री वसंत चित्रशाळेतील विविध मूर्ती 

येथील श्री वेडुबाई मातेचे छोटेखानी मंदिर मनाला शांती देणारे असून देवी सोबत श्री परशुरामाची आणि श्री गणेशाची मूर्ती विराजमान आहे, देवीचे व्याघ्रवाहन आणि कूर्म देवीसमोर नतमस्तक झालेले आढळतात. नाईक कुटुंब मंदिराचा वर्धापन दिन साजरा करतात तसेच नवरात्रौत्सव येथे मोठ्या भक्तिभावाने साजरा केला जातो. नाईक कुटुंबाच्या कुलस्वामिनीचे मूळ स्थान उस्मानाबाद येथे आहे मंदिर उभारणीच्या वेळेस तेथूनच देवीची मूर्ती तसेच अखंड तेवणारा दीप आणले आहेत. 


shree vedubai
श्री वेडुबाई माता मंदिर आलेवाडी 


श्री वेडुबाई माता ,आलेवाडी 


गावातील आणखी एक छोटेखानी दत्तमंदिर परिसरात प्रसिद्ध असून फाटक कुटुंबीय मंदिराची देखरेख करतात, दत्तजयंती उत्सवाला येथे भक्तांची रीघ लागते. मंदिरात आपले वाहन गो मातेसोबत श्री दत्तांची स्मित हास्य करणारी देखणी मूर्ती असून सोबत आई महालक्ष्मी आणि गणपती च्या मूर्ती मंदिरात पावित्र्य आणतात.



shree datt aalewadi
श्री दत्त मूर्ती आलेवाडी 

ब्राह्मण लोकवस्तीतली ही दोन्ही मंदिरे येथील समाजाची धार्मिकता दर्शवितात. या गावाचे श्री चिंचोबा हे ग्रामदैवत आहे. गावात श्री कृष्ण जन्मोत्सव साजरा होतो तसेच घरो-घरी गौरी गणपती उत्सव आनंदात साजरे होतात. गावातील गणपती उत्सव गौरी विसर्जनादिवशी समाप्त होतो. 

येथील ब्रम्हवृंद पौरोहित्य, शेती, आणि खाजगी नोकरी करत असून काही मंडळी व्यवसाय करतात गावातील बरीच मंडळी, मुंबई, पुणे, ठाणे, डोंबिवली येथे नोकरी व्यवसायानिमित्त वास्तव्यास आहेत. सरपंच, ग्रामपंचायत सदस्य, तसेच तंटामुक्ती अध्यक्ष सदस्य या समाजाने गावाला दिले आहेत पुरुषांसोबत येथील स्त्रियांचा यात वाटा आहे.

गावातील लेकी सुना देखील नोकरी-व्यवसाय करतात. ग्रामपंचायत सदस्य, अंगणवाडी शिक्षिका, प्राचार्य, गायन-किर्तन, लॅंडस्केप गार्डनिंग, पर्यटन क्षेत्र, कपड्याचे बुटीक तसेच designer कपड्याचे व्यवसाय केले जातात. सौ. सोनल अजित पंडीत ह्यांची www.nandaigarden.com ह्या वेबसाईट ला आपण नक्की भेट द्या गार्डनिंग च्या टिप्स साठी उपयुक्त आहे. येथील नाईक कुटुंबातील मुली बँकेत उच्च पदस्थ आहेत.

नाईक कुटुंबातील एक सदस्य वकील आहेत. येथील सुधा गजानन फाटक (पूर्वाश्रमीचे नाव) यांचे पुत्र डॉ. श्री शार्दूल कुलकर्णी यांनी PHD in Chemistry केले आहे . आलेवाडी येथे वास्तव्यास असणारे आणि येथील परगावी असणारी बरीच मंडळी MBA, Engineering, Technicians, IT अशा अनेक क्षेत्रात यशस्वी आहेत.

आलेवाडी येथील कन्या मृणाल मनोहर नाईक(पूर्वाश्रमीचे नाव) ह्यांच्या मुलांनी म्हणजेच समीर कमळाकर मुळे आणि नीलेश कमळाकर मुळे ह्यांनी छत्रपती  शिवाजी महाराजांवर मराठीतला पहिला animation चित्रपट "प्रभो शिवाजी राजा" बनवला आहे. दोन्ही भावांनी चित्रपट लिहिला असून नीलेश याने दिग्दर्शन केले आहे. शिवाजी महाराजांबद्दल बरेच वाचन करुन हजारो चित्र या चित्रपटासाठी काढली गेली होती, 16 फेब्रूवारी 2018 ला हा चित्रपट रिलीज झाला होता. या चित्रपटाला प्रेक्षकांचा खुप चांगला प्रतिसाद मिळाला.

येथील निवृत्त शिक्षकगणाना आजही समाजात बहुमान आहे.

भाईंदरस्थित श्री जितेंद्र पंढरी पाठक ह्यांचा गेली १९ वर्षे "कार असेसरीज" बनवण्याचा व्यवसाय आहे. ते राजकारणात सक्रिय असून एका मोठ्या पक्षात ते उच्च पदस्थ आहेत.

आलेवाडीचे भाईंदरस्थित श्रीयुत दीपक मोरेश्वर नाईक हे मानव अधिकार ह्या क्षेत्रात कार्यरत असून त्यात उच्चपदस्थ आहेत तसेच अनेक लोकाभिमुख कार्य ते करत असतात.

गावातील मुंबईस्थित श्रीयुत आशिष नाईक हे व्यवसायाने वकील (मुंबई हाय कोर्ट) असून त्यांचा सुपुत्र स्नुषा दोघेही व्यवसायाने वकील (मुंबई हाय कोर्ट) आहेत. मुलगी Adoption विषयात तज्ञ आहे. त्यांच्या पत्नी डॉक्टर सौ. सुचित्रा आशिष नाईक या पी. एच .डी. इन फिलॉसॉफी असून ठाणे येथील जोशी बेडेकर महाविद्यालयात प्राचार्य  पद भूषवितात. 

आद्य अगरबत्ती - आलेवाडी, संपर्क 9637847937

येथील श्रीयुत श्री रवींद्र नाईक हे महाराष्ट्राचे दूध महासंघाचे माजी अध्यक्ष होते तसेच एका मोठया पक्षात उच्चपदस्थ आहेत, तसेच कै.गोपीनाथजी मुंढे ह्यांचे पी. ए. म्हणून कार्यभार सांभाळला आहे. 

पंडीत कुटुंबाची कुलस्वामिनी श्री चंडिका देवी रत्नागिरीतील दापोली शेजारी दाभोळ येथे आहे, देवीचे कौलारू मंदिर हे आपण कोकणात आहोत ह्याची प्रचिती देते. देवीच्या मंदिर परिसरात एक गोड पाण्याचा झरा आहे. मंदिराच्या आत एका शांत, खोल थंड गुहेमध्ये देवी विसावली आहे. राक्षस मर्दुन देवीने येथे विसावा घेतला आहे, देवीचे लोभस रूप समईच्या मंद प्रकाशात उजळून निघालेले आपण पाहू शकता, देवीला समईचा प्रकाश जास्त प्रिय असावा म्हणूनच आजही गाभाऱ्यात विजेचा दिवा टिकत नाही.

श्री चंडिका देवी दाभोळ 

सौजन्य:- या ब्लॉगसाठी लागणारी तांत्रिक मदत माझी पत्नी सौ. सोनल अजित पंडीत हिने केली असून पोस्ट साठी माहिती व काही फोटोची मदत माझा भाऊ श्री सुजित विनोद पंडीत आणि बहीण सौ श्वेता अपूर्व देशपांडे ह्यांनी केली आहे. 

हिंदू संस्कृती मधील सणांबद्दल माहिती हवी असल्यास माझी बहीण सौ. श्वेता अपूर्व देशपांडे ह्यांचा नव्याने सुरु केलेला   https://shwetadeshpande23.blogspot.com/हा ब्लॉग वाचा.









वाचा कुलस्वामिनीअष्टागराच्या


वाचा वेढी बद्दल माहिती 

वाचा नगावे बद्दल 

वाचा आलेवाडी बद्दल माहिती

वाचा नांदगाव बद्दल माहिती

वाचा टेंभी बद्दल माहिती

वाचा सरावली  बद्दल माहिती

वाचा बहाड बद्दल माहिती

वाचा पोखरण बद्दल माहिती

वाचा अष्टागर प्रस्तावना



Wednesday, September 16, 2020

अष्टागर नांदगांव

श्री गणेशाय नमः

नमस्कार मी अजित विनोद पंडीत, आलेवाडी. आपल्याला माझी पहिली पोस्ट आवडली हे तुमच्या प्रतिक्रियांवरून समजले. अष्टागरातील मंडळींनी खूप काही सकारात्मक करून ठेवले आहे मात्र ते लिखित स्वरूपात नाही,  कुठेच काही सापडत नाही, हे सगळे डोक्यात चालू असतानां आपणच का काही करू नये असा विचार मनात तरळला आणि मग केला श्री गणेशा. 

पहिली पोस्ट प्रकाशित झाली आणि तुमच्या शुभेच्छांचा वर्षाव सुरु झाला, बरीच माहिती तुम्ही सगळ्यांनी कमेंट करून, फोन करून दिलीत तुमच्या बहुमूल्य प्रतिक्रिया दिल्यात खूप बरे वाटले. ज्यांनी मला ब्लॉग साठी मदत केली त्यांचा मी ऋणी आहे. त्यांचा उल्लेख मी त्यांनी दिलेल्या माहितीच्या खाली नक्की करेन.

आपल्या अष्टागराव्यतिरिक्त इतर ठिकाणाहून सुद्धा शुभेच्छा आणि अभिप्राय आले आपल्या समाजातील बदलापूरचे श्रीयुत प्रकाशजी पांडे ह्यांनी सुंदर प्रतिक्रिया दिली आहे त्यांचे असे म्हणणे आहे की अष्टागरात आदरातिथ्य खुप छान केले जाते असा त्यांचा अनुभव आहे. मी आपल्या अष्टागरातर्फे त्यांचे आभार मानतो.

अष्टगरातील आपण सर्व गांवांवषयी जाणून घेणार आहोत आज आपण नांदगांव बददल माहिती घेऊयात.


नांदगाव Nandgaon:-

Nandgaon Beach
Nandgaon Beach नांदगांव  समुद्र किनारा


पालघर तालुक्यात अगदी अरबी समुद्राच्या कुशीत विसावलेले हे सुंदर गाव. नांदगाव चा पारनाका सोडला की रस्त्याच्या दुतर्फा ब्रह्मवृंदांची घरे आढळतात. जुन्या पद्धतीच्या  घरांच्या जागी आता नवीन घरे आढळतात, मात्र आजही काही जुनी घरे दिमाखात उभी आहेत. नांदगाव गाव म्हणजे प्रतीकोकण, नारळी, पोफळी, आंबे ह्या वृक्षांनी नटलेलंयेथे आपल्या अष्टागरातील ब्राह्मणांची अंदाजे ६२ लोकसंख्या आहे. नोकरी व्यवसायानिमित्त काही कुटुंब परगावी असतात त्यांची अंदाजे लोकसंख्या २५ असावी. गावात राणे आणि जोशी ही कुटुंबे आहेत, जोशींचे गौतम तर राणेंचे गार्ग्य गोत्र आहेसफाळे एडवण येथील श्री आशापुरी माता राणे यांची कुलस्वामिनी असून जोशींची कुलस्वामिनी श्री महालक्ष्मी-कोल्हापूर आहे. 

येथील राणे कुटुंबात तीन तहसीलदार/मामलेदार होऊन गेले आहेत कै. जयवंत राणे, श्री विनोद राजाराम राणे व सौ वंदना विनोद राणे.  तसेच मुलगी डॉ. जाई विनोद राणे डेंटिस्ट आहे. येथील शिक्षक मंडळी आजही लोकांच्या स्मरणात आहेत. येथील काही मंडळी राजकारणात सक्रिय असून नोकरीत उच्चपदावर कार्यरत आहेत. पौरोहित्य, शेती तसेच नोकरी व्यवसाय येथील मंडळी करताना आढळून येतात. नोकरी निमित्त परदेशातही काही मंडळी वास्तव्य करून आलेली आहेत.  सरपंच, ग्रामपंचायत सदस्य, तसेच तंटामुक्ती अध्यक्ष व सदस्य या समाजाने गावाला दिले आहेत पुरुषांसोबत येथील स्त्रियांचा यात वाटा आहे. येथील श्री अजित शरद राणे हे कॅम्लिन लिमिटेड येथे उच्चपदस्थ आहेत.

येथील कै. श्री वसंत राणे हे राष्ट्रपती पुरस्कार मिळालेले शिक्षक होते. गुरुजींना दिल्ली येथे खुद्द राष्ट्रपतींच्या हस्ते आदिवासींसाठी विशेष कार्य करणारे शिक्षक म्हणून पुरस्कार मिळाला होता. मला ही प्राथमिक शिक्षणात ते गुरु म्हणून लाभले होते, पाठ्यपुस्तकात सुलभता यावी आणि आपल्या परिसरात दिसणाऱ्या गोष्टी त्यात याव्या या साठी ते नेहेमी आग्रही असत. त्यांना नुकतीच काही महिन्यांपूर्वी देवाज्ञा झाली त्यांना भावपूर्ण श्रद्धांजली.

येथील पुरातन शंभू महादेवाचे मंदिर खूप लोभस असून श्रीयुत दांडेकर यांनी उभारले आहे. कोकणातील एखाद्या मंदिराची प्रतिकृती असावी असे हे मंदिर आहे. मंदिर कौलारू असून मंदिरात गणपती मारुती आणि पार्वती च्या मूर्ती देखील आढळतात. श्रावणी सोमवारी येथे भाविकांची मोठी रेलचेल असते, महाशिवरात्रीला येथील शिवलिंग पाहण्याजोगे असते खूप सकारात्मक ऊर्जा या मंदिरात मिळते. 


1शिवमंदीर नांदगाव

Shiv Mandir Nandgaon
शिवमंदीर नांदगाव


महाभारतामध्ये उल्लेख असलेल्या सप्तकुमारिका माता नांदगाव च्या समुद्राकिनारी विराजमान झाल्या असून येथील समाजाच्या त्या आराध्य आहेत. देवींना अनेक नवस सायास केले जातात. तसेच ग्रामदैवता श्री नांदबा देवी यांस लाभली आहे.

राणे कुटुंबाची कुलस्वामिनी आशापुरी माता सफाळे येथील एडवण गावात समुद्रात वसली आहे, समुद्रात एका छोटेखानी बेटावर /टेकडीवर सर्वोच्च ठिकाणी गुहेमध्ये देवी  विराजमान झाली आहे. देवीचे मंदिर देखील खूप सुंदर आहे. या टेकडीवर देवी सोबत काही वृक्ष आहेत त्यांना येथील बोली भाषेत राजणीचे वृक्ष म्हणतात. आता देवी पर्यंत जाण्यासाठी सिमेंटचा मार्ग असून येथे विजेची व्यवस्था करण्यात आली आहे. राणे कुटुंबीय नेहेमी देवीच्या मंदिरासाठी सुखसोयी करण्यात तत्पर असतात. समुद्राला भरती असली की या टेकडी च्या चोहोबाजूने पाणी असते. अतिशय नयन रम्य ठिकाण आहे. 

2आशापुरी देवी मंदीर, एडवण

Aashapuridevi Edavan
आशापुरी देवी मंदीर, एडवण


3श्री आशापुरी माता , एडवण

Aashapuri Mata, Edavan
श्री आशापुरी माता , एडवण


4आशापुरी देवी बेट

Aashapuradevi Bet
आशापुरी देवी बेट


सौजन्य:- मला हा ब्लॉग लिहिण्यासाठी माझा मित्र बंधू सनी जोशी आणि आशिष जोशी यांनी बहुमूल्य मदत केली आहे दोघांचे आभार, आशापुरी देवीचे फोटो कीर्ती आणि धीरज वैती यांच्या सौजन्याने.

आपल्या प्रतिक्रिया खाली टिपण्णी वर क्लिक करुन दया.











वाचा कुलस्वामिनीअष्टागराच्या


वाचा वेढी बद्दल माहिती 

वाचा नगावे बद्दल 

वाचा आलेवाडी बद्दल माहिती

वाचा नांदगाव बद्दल माहिती

वाचा टेंभी बद्दल माहिती

वाचा सरावली  बद्दल माहिती

वाचा बहाड बद्दल माहिती

वाचा पोखरण बद्दल माहिती

वाचा अष्टागर प्रस्तावना


अष्टागरातील गुढीपाडवा

श्री गणेशाय नम:  नमस्कार,  मी अजित पंडीत पुन्हा एकदा आपले अष्टागर ब्लॉग मध्ये मनःपूर्वक स्वागत. आज आपण अष्टागरात गुढी पाडवा कसा साजरा केला ज...